به دنبال کاوشها و پژوهش های باستان شناسی دهه های 1370 و 1380 در حاشیه هلیل رود جیرفت و کشف صدها اثر هنری مربوط به تمدن های 7 هزار ساله ساکن در این منطقه؛ نظریه های باستان شناسان جهان، مبنی بر اینکه بین النهرین(میان رودان با تمدن های آشور و بابل= عراق کنونی) خاستگاه تمدن بشری بوده است، مورد تردید قرار گرفت و هم اکنون تلاش های آکادمیک برای اثبات فرضیه ی جدید که جیرفت را خاستگاه تمدن بشری نشان می دهد، متمرکز شده و مطالعات سمت و سویی تازه یافته است. باستان شناسان که در پی کشفیات تصادفی بومیان جیرفت به منابعی عظیم از اشیا و بقایای ساختمانهایی شبیه «زیگورات» دست یافته بودند، تصور می کنند، تمدن هلیل رود، همان تمدن گمشده ی «آرتا» است که در عهد باستان با سایر تمدن های جهان در ارتباط و تعامل بوده است. محوطه های باستانی جیرفت، شهداد و تل ابلیس کرمان را تبدیل به بهشت باستان شناسان کرده است. مطالعه ی سنگ نوشته ها و سفال نوشته های تخت جمشید، نشان می دهد از بامداد تاریخ و شالوده افکنی امپراتوری بزرگ هخامنشی، کرمان به عنوان یکی از ایالت های بزرگ این امپراتوری، مورد توجه بوده و همواره در قلب ایران بزرگ تپشی مستمر و مداوم داشته است. این استان با تنوع آب و هوایی چهار فصل و تولید محصولات استراتژیکی همچون: خرما، پسته، مرکبات، گردو، گندم، جو، محصولات دامی و صنایع دستی و همچنین مواد معدنی، مس، آهن، زغال سنگ، کرومیت، آلومینیوم، سرب، روی، تیتانیوم، نقش مهمی در اقتصاد کشور داشته و دارد. تنوع و حجم زیاد مواد معدنی، کرمان را به بهشت معدنکاران بدل ساخته است. در گذشته ای نه چندان دور، کرمان بارانداز کاروانهای عظیمی بوده که از طریق راه ابریشم، راه فلفل و بنادر خلیج فارس و دریای عمان، کالاهای مورد نیاز جهان باستان را از چین و هند و مصر و آفریقا و یمن و... حمل می کرده و در کاروان سراهای کرمان به کاروان هایی می سپرده اند که به سوی خراسان، اصفهان، ری، بغداد، انطاکیه و اروپا رهسپار بوده اند. چنین موقعیتی، زمینه ی انباشت ثروت قابل توجهی را در کرمان پدید می آورد که توجه حکام و صاحبان قدرت را جلب می کرد. به همین جهت، کرمان بارها مورد تاخت و تاز و غارت قرار گرفته و ویران شده اما به همت زنان و مردان سخت کوش و صبورش، هر بار ققنوس وار از دل خاکستر وجودش زنده شده و به حیات خود ادامه داده است. به اعتقاد مورخان، حفر صدها کیلومتر قنات در حاشیه کویر از مبارزه ی سخت و بی امان مردم این دیار با طبیعت خشن و بی رحم کویر حکایت دارد که حاصل آن، ایجاد نگین زمردین 25 درصد از باغهای ایران با تولید میلیون ها دلار ارز برای کشور است و بی گمان به جهت همین سخت کوشی است که این خطه از میهن عزیزمان، کرمان(یعنی محل کار و تلاش) نام گرفته است. کرمانی ها در طول تاریخ به رغم تحمل دردها و رنجهای فاجعه باری، چون حمله ی اسکندر مقدونی، تاخت و تاز غزها، ازبک ها، افغان ها و قتل عامهای نادر و آقا محمدخان قاجار؛ هرگز میهمان نوازی را به عنوان بارزترین صفت انسانی و بشر دوستانه، فراموش نکردند و طی قرنهای متمادی با پیروان ادیان و اندیشه های مختلف به نوعی سازواری اجتماعی و رفتار مسالمت آمیز و دوستانه دست یافته و به صورت جمعی برای عمران و آبادی کویر همت گماشتند و بی شک به همین علت است که کرمان را «دارالامان» نامیده اند. در چنین بستر امنی، علم و دانش و فن آوری فرصت بالندگی یافت و دانشمندان و ادبای این سرزمین خدمات شایان توجه ای به جهان علم و اندیشه ارایه کردند که شماری از آنها عبارتند از: محمدبن عیسی بن ماهانی(ریاضی دان بزرگ)- خواجوی کرمانی(ادیبی که ملهم حافظ بوده است)- ابوحامد کرمانی(مورخ، فیلسوف، شاعر و پزشک عصر سلجوقی)- شیخ اوحدالدین(عارف و شاعر معاصر شمس تبریزی که در بغداد به مقام شیخ الشیوخی رسید)- سید شمس الدین محمد بردسیری(عارف قرن ششم)- عماد فقیه کرمانی(شاعر و عارف هم عصر خواجو)- ابواسحاق کوهبنانی(شاعر، فیلسوف، منجم، ریاضیدان و نویسنده ای که دیدگاه های فلسفی او در دانشگاه سوربن پاریس تدریس می شد)- سید شمس الدین محمد ابراهیم بمی(عارف قرن نهم)- شاه نعمت ا... ولی(عارف قرن نهم)- عبدا... مروارید(خوشنویس و موسیقیدان و نوازنده ی چیره دست قانون)- مشتاق علی شاه(عارف دوره زندیه)- راجی کرمانی(حماسه سرای مذهبی قرن 12)- ملاعلی دادبنگائی(شاعر و خوشنویس عصر مشروطیت)- احمدعلی خان وزیری(مورخ عصر قاجاری)- بی بی حیاتی کرمانی(شاعره ی قرن 13)- ناظم الاطبا(میرزاعلی اکبر خان نفیسی، پزشک معاصر)- شیخ یحیی احمدی(مورخ)- ادیب قاسمی کرمانی(طنز سرای دوره ی مظفرالدین شاه قاجار)- فؤاد کرمانی(شاعر معاصر)- آیات عظام حاج میرزا محمدرضا احمدی، روحانی و صالحی کرمانی- سعید نفیسی(پزشک معاصر)- دکتر احمد بهمنیار- دکتر احمد ناظرزاده- دکتر عباس ریاضی- دکتر باستانی پاریزی- دکتر محمود روح الامینی- دکتر حمید فرزام و دکتر رجبعلی پور از استادان بزرگ دانشگاه های ایران- استاد سید علی اکبر صنعتی زاده(نقاش و مجسمه ساز)- شیخ الملک سیرجانی- میرزاآقاخان کرمانی- شیخ احمد روحی- ناظم الاسلام کرمانی- مجدالاسلام کرمانی از مشروطه خواهان میرزا رضای کرمانی(مبارزی که ناصرالدین شاه را به قتل رساند)- روح ا... خالقی(موسیقیدان و سازنده ساز)- آیت ا... هاشمی رفسنجانی و شهید دکتر باهنر(سیاستمداران بزرگ ایران)- همایون کرمانی- علی اظهری- دکتر طاهره ی صفارزاده و افسانه شعبان نژاد از شاعران نامی معاصر- هوشنگ مرادی کرمانی(نویسنده معاصر) و هزاران فرهیخته دیگر که در گوشه و کنار کشور منشاء خدمت هستند. دانشگاه: استان کرمان تا پیش از انقلاب مورد بی مهری حکومت های مرکزی بود اما با پیروزی انقلاب اسلامی و رواج ارزش های اسلامی، زنگار محرومیت از چهره ی این سرزمین زرخیز زدوده شد و توانست جاده ی توسعه را با شتاب بپیماید که بایستی از روانشاد مهندس افضلی پور و همسر فرهیخته اش خانم فاخره ی صبا که تمامی دارایی های خود را برای احداث یکی از بزرگترین دانشگاه های ایران در کرمان، اهدا نمودند به عنوان عوامل سرنوشت ساز این توسعه یاد کرد. چرا که علم و دانایی زیربنای توسعه و پیشرفت است و تا کنون ده ها هزار نفر از دانشگاهی که این دو انسان فرزانه و خیراندیش ساخته اند، فارغ التحصیل شده، در عمران و آبادانی استان به ایفای نقش پرداخته اند. بنابراین مردم مظلوم و نجیب کرمان پس از تحمل قرن ها محرومیت در سایه صفا و صداقت و سادگی حاکم بر رفتارشان، هدف نیت خیر این دو انسان شریف قرار گرفتند و صاحب یکی از بزرگترین و مجهزترین دانشگاه های ایران شدند. البته دانشگاه آزاد کرمان نیز پا به پای دانشگاه شهید باهنر رشد کرده و در کنار دانشگاه های ولی عصر رفسنجان و علوم پزشکی و مراکز عالی سایر شهرستان ها، پردیس دانش ماهان و سایر مراکز پژوهشی در تولید علم نقش به سزایی داشته اند که احداث ده ها واحد صنعتی، توسعه زیرساخت هایی چون راه آهن، جاده ها، فرودگاه ها، نیروگاه های تولید برق و شرکت هواپیمایی ماهان در راستای استفاده از ارزش افزوده ی مواد معدنی و محصولات کشاورزی استان و ارتقای سطح بهداشت عمومی از نتایج آن به شمار می رود. البته ناگفته نماند که برنامه ریزی مآل اندیشانه برای استفاده از زمین های بایر و ایجاد فرصت های شغلی پایدار از طریق انتقال آب تضمین شده می تواند به عنوان افق های پیش روی دانشگاهیان، سمت و سوی تولید علم را در دهه های آتی تعیین کند که بی شک مدیران تیزهوش، مدبّر، شجاع و دلسوز قادر خواهند بود چنین حرکت های عظیم ملی را برای نیل به خوشبختی مردم در راستای تولید غذای بیشتر برای جمعیت رو به فزونی جهان، سازماندهی کرده و آثاری جاودانه از خود به یادگار بگذارند. جاذبه های گردشگری: استان کرمان با داشتن صدها جاذبه ی تاریخی و طبیعی، هنوز بکر و دست نخورده باقی مانده و سرمایه گذاری های کلانی برای استفاده از این منابع تولید ثروت، صورت نگرفته است. در حالی که جذب سرمایه های بخش خصوصی برای استفاده از امکانات کویر جهت راه اندازی ورزش ها و سرگرمی های روی شن، ایجاد مراکز پرورش حیوانات و پرندگان شکاری و تجهیز شکارگاه های گسترده در راستای جذب شکارچیان داخلی و خارجی، امکان پذیر است و بی شک درآمدهای ارزی قابل توجهی در حوزه ی گردشگری نصیب کشورمان خواهد کرد. به علاوه آثار تاریخی شامل: مسجد جامع، قبه سبز، مجموعه های گنجعلی خان، ابراهیم خان ظهیرالدوله، حاج آقا علی، وکیل، گنبد جبلیه، مسجد امام(ملک)، ارگ بم، آستانه شاه نعمت ا... ولی، ارگ راین، باغ شاهزاده ماهان، روستای صخره ای میمند، مقبره مشتاق علیشاه، کتابخانه ملی، موزه صنعتی، بادگیرهای سیرجان، تخت درگاه قلی بیگ، باغ بیرم آباد، عمارت شتر گلو ماهان، باغ فتح آباد، باغ موزه هرندی، موزه های متنوع، خانقاه کوهبنان، کلوتهای شهداد، پارک طبیعی خبر، آبشارهای راین و کوهپایه، رودشور شهداد، دریاچه نمک سیرجان، گلخانه ی جیرفت، گلزارهای لاله زار، سد جیرفت، جنگل قائم، نخلستان های بم، محور گردشگری هفت باغ علوی ماهان و نارنجستانهای جیرفت از نقاط دیدنی به شمار می روند. گردشگران و میهمانانی که به این استان مسافرت می کنند، علاوه بر پسته، خرما، حنا، قاووت، روشور، کشک خلال و کلمپه می توانند آثار ارزنده ای چون قالی کرمان، پته، شال، گلیم شیریکی پیچ، ظروف مسی، سبدهای حصیری، تابلوهای معرق و منبت نیز با خود به ارمغان ببرند. محل تهیه سوغات کرمان، بازارهای تاریخی کرمان، واقع در مرکز شهر کرمان خود از نقاط دیدنی شهر کرمان به شمار می روند. استان کرمان براساس آخرین سرشماری دارای 2 میلیون و 652 هزار و 413 نفر جمعیت است که در 20 شهرستان، 62 شهر، 144 دهستان و 48 بخش پراکنده اند. شهرستان های استان کرمان عبارتند از: انار، بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رابر، راور، ریگان، رفسنجان، رودبار جنوب، زرند، سیرجان، شهربابک، عنبرآباد، فهرج، قلعه گنج، کوهبنان، کرمان، کهنوج و منوجان. در این استان بیش از 100 روزنامه، هفته نامه و فصلنامه، 87 چاپخانه، 37 مؤسسه انتشاراتی، 26 مجتمع فرهنگی- هنری، 156 آموزشگاه آزاد هنری، 132 کانون فرهنگی و هنری، 16 مؤسسه سینمایی، 18 سینما، 239 فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی، 99 کانون آگهی تبلیغاتی، فعالیت می کنند.